Bez nich spawanie nie byłoby możliwe, czyli słów kilka o materiałach spawalniczych

maj 9, 2022
Spawalnictwo
0 polubienia
866 odsłony
0 komentarze

Spawanie to proces wymagający od spawacza skupienia oraz odpowiednich umiejętności i wykorzystania wiedzy – z tym zgodzi się każdy. Jednak przeprowadzenie tego rodzaju prac nie byłoby możliwe także bez użycia różnego rodzaju materiałów spawalniczych. Jakie produkty określa się tym mianem? Dzisiaj zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem – przewodnikiem po najważniejszych materiałach spawalniczych, bez których spawanie po prostu nie byłoby możliwe!

Materiały spawalnicze – do czego służą?

Zanim przejdziemy do omówienia rodzajów, pokrótce opiszemy, do czego wykorzystuje się materiały spawalnicze. Definicja produktów czy też akcesoriów tego typu mogłaby wyglądać następująco: są to materiały eksploatacyjne wykorzystywane w trakcie spawania. Wydaje się niezwykle prosta, prawda? Sprawa staje się już nieco bardziej skomplikowana, kiedy weźmiemy pod uwagę konieczność dobrania materiałów spawalniczych zarówno pod kątem używanej spawarki czy metody spawania, jak i metalu, który zostaje poddany obróbce.

Głównymi wyrobami przynależącymi do szerokiej grupy materiałów spawalniczych czy też eksploatacyjnych są:

druty spawalnicze MIG/MAG,
pręty TIG,
elektrody.

Wymienione akcesoria to oczywiście spoiwa, czyli materiały służące do trwałego łączenia ze sobą metalowych elementów. Substancje składające się na druty czy elektrody, w wyniku działania wysokiej temperatury, ulegają topnieniu i w postaci płynnej łączą się z jeziorkiem spawalniczym. Po jego zastygnięciu powstaje trwała, odporna na czynniki mechaniczne spoina (uwaga, takiej funkcji nie pełnią oczywiście elektrody nietopliwe!). Niżej znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące poszczególnych, wymienionych materiałów!

Druty MIG/MAG do migomatów

Spawanie metodą MIG/MAG, z wykorzystaniem migomatów (lub, inaczej mówiąc, półautomatów spawalniczych) to popularny i chętnie stosowany sposób łączenia ze sobą elementów metalowych. Do prawidłowego przeprowadzenia spawania, poza spawarką MIG/MAG dobrej klasy, konieczne będzie użycie prawidłowo dobranych drutów spawalniczych. A tu może zrodzić się kolejny problem związany ze średnicą czy też typem takiego materiału.

Druty MIG/MAG oferowane są w różnych rozmiarach (średnicach). Szukając odpowiedniego możesz kierować się raczej prostą zależnością – im grubszy materiał będzie poddawany spawaniu, tym większą średnicę powinien mieć drut. W praktyce oznacza to, że przy na przykład cienkich blachach do około 1 milimetra druty mogą mieć równie niewielką średnicę (w granicach 0,6 – 0,8 milimetra). Jeżeli planujesz spawanie elementów o grubości znacznie powyżej 1 centymetra średnica drutów rośnie proporcjonalnie, nawet powyżej 2 milimetrów.

Tak, jak wspomnieliśmy, druty MIG/MAG dzielą się także na dwa rodzaje: lite oraz rdzeniowe. Pierwsze to standardowe, można wręcz rzec klasyczne materiały spoinowe, które w zależności od metody (MIG lub MAG) wymagają osłony ze strony gazu aktywnego lub obojętnego chemicznie. Druty rdzeniowe są już wyposażeniem znacznie bardziej zaawansowanym – ze względu na znajdującą się w rdzeniu substancję. Takie wewnętrzny proszek, na skutek działania wysokiej temperatury, przechodzi w stan gazowy i w ten sposób zastępuje typowy gaz osłonowy. Stąd też takie druty rdzeniowe (czy też proszkowe) są nazywane samoosłonowymi.

Pręty TIG – precyzyjne materiały do precyzyjnego spawania

Pręty TIG czy też druty spawalnicze do metody TIG to materiały eksploatacyjne stosowane w celu wzmocnienia spawu i uzyskania możliwie najwyższej jakości połączenia metalu. Jak zapewne wiesz, spawanie metodą TIG jest bowiem bardzo precyzyjne, a cały proces realizowany jest z wykorzystaniem elektrody nietopliwej.

Jeśli zachodzi potrzeba zastosowania w jego trakcie dodatkowego spoiwa, to właśnie pręt TIG będzie odpowiednim akcesorium. Niejakim utrudnieniem jest w tym przypadku konieczność podawania go w sposób ręczny. Stąd też zazwyczaj spawacze mający już jakieś doświadczenie i umiejętności podejmują się zarówno stosowania tej metody, jak i jednoczesnego używania dodatkowych prętów spawalniczych. Wiemy jednak z autopsji, że to tylko kwestia nabycia odpowiedniej wprawy!

Podobnie, jak przy drutach MIG/MAG, także podczas wyboru prętów TIG warto skupić się na tym, do jakiego rodzaju metalu będą stosowane. Na rynku znajdziesz mnóstwo wariantów, w których składzie znajdować się może molibden, krzem czy mangan. Za ich pomocą spawaniu poddawać można takie gatunki metali, jak stale niskostopowe, kwasdoodporne czy nierdzewne. Druty TIG są oczywiście używane również przy spawaniu aluminium lub miedzi. Grunt, to dobrać taki wariant drutu, by charakteryzował się zbliżonym składem chemicznym do elementów obrabianych.

Elektrody spawalnicze – co musisz o nich wiedzieć?

Mówiąc o elektrodach spawalniczych można pokusić się o umowne podzielenie ich na te wykorzystywane w spawaniu metodą MMA, jak i elektrody nietopliwe, które niezbędne będą w trakcie spawania TIGiem.

Elektrody MMA to, naszym prywatnym zdaniem, całkiem interesujące materiały spawalnicze. Na czym polega ich wyjątkowość? Na ich budowie! Ze względu na konstrukcję są one określane mianem elektrod otulonych – w zewnętrznej warstwie (czyli otulinie) znajduje się substancja, która w trakcie spawania i topnienia uwalnia gaz osłonowy, który działa dokładnie tak samo, jak ten podawany z butli – osłania jeziorko spawalnicze tworząc odpowiednie warunki do jego prawidłowego zastygnięcia.

Ze względu na różnorodność substancji znajdujących się w otulinie, elektrody można podzielić właśnie pod kątem składu na: rutylowe, celulozowe, zasadowe i kwaśne. Na rynku znajdują się ponadto elektrody mieszane, w których połączono w otulinie dwie różne substancje.

Z metody MMA, dzięki elektrodom otulonym, można korzystać w wielu sytuacjach, także na świeżym powietrzu czy w miejscach trudno dostępnych, gdzie użycie tradycyjnej butli z gazem byłoby niewygodne lub niemożliwe. Elektrody są przystosowane do spawania takich metali, jak żeliwo, stal czy aluminium.

Elektroda, ale nietopliwa?

Do grupy elektrod można także zaliczyć te nietopliwe – czyli materiały spawalnicze przeznaczone do spawarek TIG.

Proces spawania metodą TIG odbywa się z użyciem nietopliwych elektrod wolframowych. To pomiędzy elektrodą, a powierzchnią metalu jarzy się łuk elektryczny prowadzący do nadtopienia powierzchni elementów wykonanych z metalu. Sama elektroda, dzięki substancjom, z jakich została zbudowana, nie ulega w tym procesie stopieniu. Jeśli zachodzi konieczność wzmocnienia spawu, dodatkowo podawany jest spawalniczy pręt TIG, o którym pisaliśmy kilka akapitów wyżej.

Jak już wiesz, elektroda nietopliwa jest produkowana z wolframu. Jednak nie jest to jedyna substancja budulcowa materiałów eksploatacyjnych tego rodzaju! W różnych gatunkach elektrod wykorzystywane są:

tlenek toru – w elektrodach przeznaczonych do spawania stopów niklu czy stali wysokostopowych (czerwone elektrody),
tlenki lantanu i ceru – fioletowe elektrody z tymi substancjami nadają się do spawania różnych gatunków metali,
tlenek ceru – w szarych elektrodach, które szczególnie polecane są do spawania aluminium czy tytanu,
tlenek cyrkonu – znajdujący się w elektrodach białego koloru.

Elektrody nietopliwe mogą być wykonane w całości z wolframu i traktowane są jako najbardziej klasyczne i wszechstronne. Jeśli szukasz właśnie takich materiałów spawalniczych, rozglądaj się za elektrodami w kolorze zielonym! Możesz też wybierać spośród naprawdę sporej gamy rozmiarowej – obecnie średnice elektrod oferowane są od 1 do nawet ponad 6 milimetrów szerokości przekroju!

Rola materiałów spawalniczych

Rola materiałów spawalniczych w procesie spawania właściwie każdą metodą jest nie do przecenienia – to wręcz niezbędne elementy każdego takiego procesu. Rynek pęka w szwach od wyrobów mniej i bardziej znanych producentów, stąd i samodzielny wybór bywa nieco utrudniony. Mamy nadzieję, że nasze zestawienie nie tylko przybliżyło Ci temat eksploatacji elektrod, drutów spawalniczych czy prętów TIG, ale też pozwoliło zebrać najważniejsze informacje jeszcze przed zakupem materiałów!