Stanowisko spawalnicze - Co powinno zawierać?

czerwiec 30, 2022
Spawalnictwo
0 polubienia
3048 odsłony
0 komentarze

Stanowisko spawalnicze – jak powinno być wyposażone, by spawanie było efektywne i bezpieczne?

Spawanie jest zajęciem wymagającym nie tylko odpowiedniej wiedzy i doświadczenia – to praca, przy której konieczne jest także odpowiednie dostosowanie stanowiska spawalniczego. Kwestie dotyczące zachowania bezpieczeństwa reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. z dnia 19 maja 2000 r.). Jakie jednak elementy użytkowe powinny znaleźć się w takim wzorcowym miejscu? Zapraszamy do zapoznania się z naszym materiałem i wskazówkami na ten temat!

Do pracy zawodowej tylko z uprawnieniami!

Nie można mówić o wzorcowym stanowisku spawalniczym bez wspominania o podstawach, czyli wyposażeniu osobistym spawacza, które chroni go przed różnymi czynnikami związanymi z wykonywaniem tego właśnie zawodu.

W tym miejscu rozpatrzymy konieczne akcesoria dla osoby, która zawodowo – a więc i fachowo, świadczy usługi związane ze spawaniem metalu. Profesjonalny spawacz musi, zgodnie z przepisami, zdobyć kwalifikacje uprawniające go do podjęcia pracy. Ponadto taki pracownik powinien przedstawiać aktualne zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania zawodu spawacza i przejść też szkolenie BHP. To w jego czasie poznaje bowiem najważniejsze zasady działania, pozwalające uniknąć lub znacznie zminimalizować ryzyko wypadku w miejscu pracy. Tyle, w sporym skrócie, jeśli chodzi o formalności. Przyszły spawacz musi posiadać też szereg elementów wyposażenia ochronnego.

Przede wszystkim – środki ochrony osobistej

Wśród środków ochrony osobistej spawacza jednym z istotniejszych elementów jest z pewnością przyłbica spawalnicza. Obecnie raczej odchodzi się już od masek pasywnych na rzecz akcesoriów automatycznych, jednak bez względu na to, jakiego rodzaju spawanie przeprowadzasz – absolutnie zawsze musisz zaopatrzyć się w osłonę wzroku!

Kolejnym wyposażeniem osłonowym, niezbędnym na każdym stanowisku pracy spawacza, są rękawice spawalnicze. Dobrze, jeśli są wykonane z dobrej jakości skóry, która zachowuje wysoką odporność na działanie wysokich temperatur oraz ewentualnego ognia. Uzupełnieniem elementów ochrony osobistej może być też odpowiednia odzież. W sprzedaży znajdziesz zarówno jednolite kombinezony, jak i odrębne bluzy oraz spodnie, które można dowolnie zestawiać. Nieocenione okazują się specjalne, skórzane fartuchy i rękawy spawalnicze lub buty wykazujące podobne właściwości osłonowe. Spawacze korzystają niekiedy z nauszników, okazujących się wyjątkowo przydatnymi w większych zakładach produkcyjnych. Przy intensywnych pracach z ryzykiem zapylenia pracownik musi pracować z aparaturą filtrującą.

Wraz z rosnącym zaawansowaniem samego spawacza, jak i prac, które wykonuje, do tego rodzaju wyposażenia wprowadzić należy sprzęt asekuracyjny – jeśli praca przeprowadzana jest na wysokości. Niezbędny wówczas będzie także atestowany kask.

Bezpieczne otoczenie – stanowisko spawalnicze i niezbędne elementy ochronne

Środki ochrony osobistej to poważna kwestia, której absolutnie nie można lekceważyć – jednak w dużej mierze ich prawidłowe użytkowanie zależne jest od spawacza. Dobranie i zamontowanie odpowiednich elementów bezpieczeństwa w przypadku tworzonego stanowiska spawalniczego to już obowiązek pracodawcy. O czym nie może zapomnieć przystosowując je do pracy?

Każde stanowisko, bez względu na to, czy jest oddzielone w sposób stały, czy też za pomocą parawanów należy wyposażyć w sprzęt gaśniczy: gaśnice, koce przeciwpożarowe i, ewentualnie, niepalne maty antypoślizgowe umieszczane na podłodze.

Konstrukcja stanowiska

Stanowisko spawacza powinno być dostosowane zarówno do rodzaju spawania, jak i gabarytów elementów, które będą najczęściej wykonywane. W przypadku spawalni przybierającej formę kabiny ściany oraz strop należy wykończyć farbami matowymi – półmatowe czy z połyskiem mogą bowiem wpływać na postrzeganie spawanych elementów i generować niepożądane błyski. Kolor farby również jest istotny – powinien być w szarym odcieniu, który nie odbija światła tak intensywnie, jak inne barwy.

Wszystkie materiały budowlane, które zostaną wykorzystane w trakcie budowy stanowiska czy też posłużą do jego odseparowania za pomocą ścian działowych powinny być niepalne lub też w znacznym stopniu odporne na działanie ognia. Równie ważna jest prawidłowa wentylacja grawitacyjna i mechaniczna – każda spawalnia musi zapewnić swoim pracownikom bezpieczne otoczenie i sprawne odciąganie zanieczyszczonego powietrza. Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest ponadto wykorzystanie stołu z już zamontowanym odciągiem – dzięki niemu spawacz może od razu pozbyć się opiłków i podobnych odpadów z obszaru roboczego.

Zgodnie z zaleceniami, wszystkie elementy stolarki otworowej, czyli drzwi i okna znajdujące się w spawalni, muszą otwierać się na zewnątrz. Pomieszczenie nie może być niższe niż 3,75 metra, a na pojedyncze stanowisko powinny przypadać przynajmniej dwa metry kwadratowe.

Solidna spawarka pierwsza na stanowisku spawalniczym!

Nie da się ukryć, że bez spawarki ciężko pracowałoby się przy nawet najlepiej zaprojektowanym stanowisku spawalniczym. Ale żarty na bok – wybór sprzętu spawalniczego jest zwyczajnie bardzo ważnym elementem tworzenia miejsca pracy spawacza.

O tym, jaka spawarka będzie wykorzystywana, decyduje zakres prac, jakie spawacz będzie wykonywał i jakiego rodzaju efektu oczekuje. W profesjonalnym zakładzie czy warsztacie na zakupie spawarki z pewnością nie warto oszczędzać. Co ważniejsze – jednocześnie wcale nie trzeba wydawać na nowe urządzenie astronomicznych kwot. Dostępne na rynku modele spawarek oferowane są w bardzo korzystnych cenach w stosunku do ich funkcjonalności. Poza tak oczywistymi parametrami, jak moc, cykl pracy spawarki czy rodzaj spawania, jaki można za jej pomocą przeprowadzić dobrze jest zwrócić uwagę również na wszelkie dodatkowe opcje. Arc Force, Hot Start czy spawanie pulsacyjne to tylko niektóre funkcje, które podnoszą tak komfort pracy, jak i jakość wykonywanych spawów.

Zaleca się ponadto, by wszystkie niezbędne elementy eksploatacyjne, takie jak elektrody czy butle z gazami osłonowymi znajdowały się w bezpiecznej odległości, jednak na tyle blisko, by sięganie po nie było ergonomiczne. W przypadku butli najbezpieczniejszą opcją jest umieszczenie ich na wózkach (na tyle stabilnych, by nie dochodziło do przypadkowego przewrócenia pojemników). Zgodnie z przepisami zabudowa stanowiska nie powinna, w razie takiej potrzeby i zagrożenia, utrudniać natychmiastowego opuszczenia go.

Wyposażenie uzupełniające

Samo miejsce wykonywania pracy także należy dostosować do potrzeb pracownika – do jego użytku należy oddać stół spawalniczy lub inny rodzaj wyposażenia i oprzyrządowania, dzięki któremu możliwe będzie realizowanie wszystkich zadań. W obrębie powierzchni roboczej nie może brakować zacisków, uchwytów mocujących oraz niezbędnego osprzętu – w tym palników gazowych czy drobnych elementów niezbędnych do ich prawidłowego użycia (wyloty, dysze). W przypadku wykorzystywania ręcznych uchwytów spawalniczych konieczne jest również zapewnienie dodatkowych elementów pozwalających na bezpieczne odłożenie ich po zrealizowaniu zadania.

Podobnie, jak w przypadku doboru spawarki, także o dostosowaniu wyposażenia uzupełniającego decyduje w największym stopniu zakres prac spawalniczych realizowanych na stanowisku. Jeśli w spawalni prowadzone są duże zlecenia, dotyczące także większych elementów, konieczne może okazać się zamontowanie suwnicy, obrotnicy czy pozycjonera spawalniczego. Konstrukcje tego rodzaju, należące ogólnie do grupy manipulatorów, usprawniają przenoszenie czy utrzymanie elementów poddawanych spawaniu oraz dają możliwość ustawienia ich w najwygodniejszej, optymalnej dla spawacza pozycji.

Każde stanowisko pracy spawacza powinno też zostać wyposażone we wszelkiego rodzaju narzędzia ręczne i pomiarowe, które pozwalają na precyzyjne realizowanie zadań. Wśród takich akcesoriów nie powinno zabraknąć suwmiarki, kątomierza czy poziomicy. Doświadczony spawacz wykorzystuje ponadto spoinomierze, które umożliwiają kontrolowanie parametrów technicznych wykonanej spoiny. W pracy mogą też przydać się takie narzędzia, jak szczelinomierz czy mikrometr.

Nie zapomnij!

Zgodnie z Rozporządzeniem wskazanym na wstępie, wszystkie sprzęty i wyposażenie wykorzystywane na stanowisku spawalniczym muszą być atestowane i poddawane kontrolom technicznym (przynajmniej raz na kwartał). Ewentualne naprawy i serwisowanie realizować powinny osoby z niezbędnymi do tego kwalifikacjami.