Cięcie plazmą – co to jest i jakie są parametry cięcia plazmowego?

Na czym polega cięcie plazmą? Czy metoda ta jest skuteczna i zapewnia korzystne efekty obróbki? Sprawdź też, na jakie parametry zwrócić uwagę!

Cięcie plazmą to, podobnie jak spawanie, praca wymagająca umiejętności i doświadczenia w posługiwaniu się specjalistycznymi urządzeniami, do których zalicza się przecinarki plazmowe. Na czym dokładnie polega cięcie o takim charakterze i na jakie parametry pracy należy w takim przypadku zwrócić szczególną uwagę?

Plazma do cięcia – jak to działa?

Wykorzystywanie plazmy do cięcia jest obecnie powszechnie stosowaną metodą obróbki metali. Używany w trakcie realizacji takich prac palnik przecinarki plazmowej, dzięki łukowi elektrycznemu (plazmowemu), bez trudu przecina powierzchnię materiałów przewodzących prąd. Opracowanie metalu taką techniką jest precyzyjne i pozwala uzyskiwać spodziewane rezultaty. Plazma sama w sobie stanowi ciekawe „narzędzie”. Nazywana w niektórych opracowaniach „czwartym stanem materii” przypomina swoją strukturą gaz. W jej składzie wyróżnia się cząstki obojętne współistniejące z cząstkami naładowanymi elektrycznie. Plazma świetnie przewodzi prąd, jednak przez obecność jonów o różnych ładunkach i elektronów poruszających się w sposób swobodny wykazuje stopniowe obniżanie oporu wraz ze wzrostem temperatury na nią działającej. Strumień plazmy jest nie tylko precyzyjny, ale też bardzo skuteczny. Za jego pomocą możliwe jest wykonywanie cięcia takich gatunków metali, jak stale węglowe, mosiądz, aluminium, a nawet żeliwo.

Przecinarka plazmowa

Cięcie plazmowe może być przeprowadzane dzięki takim urządzeniom, jak przecinarki plazmowe. Proces obróbki rozpoczyna się niejako już w palniku – elemencie odpowiedzialnym za wytwarzanie plazmy. W postaci sprężonej jest ona kierowana przez łuk elektryczny – zjonizowany gaz tworzy w ten sposób łuk plazmowy pomiędzy elektrodą nietopliwą i powierzchnią metalu poddawanego obróbce. Takie zjawisko pozwala w precyzyjny sposób ciąć materiał. Gdyby spojrzeć na ten moment z bardzo bliska, można dostrzec, że plazma prowadzi do wytopienia się cząstek metalu na linii cięcia i wyrzucaniu ich poza jego powierzchnię. Do cięcia plazmą nie doszłoby bez wysokiej temperatury. Warunki termiczne obserwowane w łuku elektrycznym oscylują nawet w granicach do kilkudziesięciu tysięcy Kelwinów. Należy także brać pod uwagę konieczność zastosowania odpowiedniego gazu działającego plazmotwórczo. Specjaliści wykorzystują zarówno mieszanki, na przykład argonu i wodoru, jak i czyste substancje, w tym azot czy dwutlenek węgla.

Plazma do cięcia metalu – dlaczego warto stosować tę metodę?

Nie bez przyczyny plazma do cięcia metalu jest tak popularną i chętnie wykorzystywaną metodą. Ma to związek z szeregiem zalet, jakie ta technologia daje operatorowi. Specjaliści sięgają po przecinarki plazmowe przede wszystkim ze względu na szybkość przeprowadzania obróbki oraz precyzyjne przebieganie procesu cięcia. Skupiony strumień plazmy jest na tyle skutecznym narzędziem tnącym, by pozostawiać bardzo gładkie, dobrze wyrównane krawędzie materiału metalowego.

Taka precyzyjność plazmy wiąże się ponadto z ograniczeniem ewentualnych strat surowca. Linia cięcia jest bowiem stosunkowo wąska, dzięki czemu operator przecinarki nie musi obawiać się większych uszkodzeń w obrębie strefy obróbki. Ta cecha działania plazmy do cięcia sprawia, że metodę można bez obaw wykorzystywać chociażby w przypadku cienkich warstw metalu – sprawdzi się więc przy cięciu takich materiałów, jak blachy.

Poza tym, że plazma jest stosowana do cięcia blachy, wykorzystuje się tę metodę również do obróbki grubszych i bardziej złożonych elementów. W przemyśle, ale i w standardowym użytku półprofesjonalnym przecinarki plazmowe radzą sobie z cięciem rur czy siatek. Co istotne z punktu widzenia osoby przeprowadzającej pracę, korzystanie z plazmy do cięcia metali jest korzystne również ze względu na możliwość opracowania surowca bez konieczności jego wcześniejszego przygotowania. Co to oznacza? Strumień plazmy jest w stanie dokładnie odciąć nadmiar materiału nawet wówczas, gdy jego powierzchnia jest silnie zabrudzona, skorodowana lub też wtedy, gdy znajdują się na niej warstwy impregnatów czy farb.

Rodzaje cięcia za pomocą plazmy

Decydując się na wykonanie cięcia za pomocą plazmy należy rozważyć sposób, w jaki przeprowadzony będzie cały proces. Do tych typów cięcia plazmowego, które dają największe możliwości można zaliczyć:

  • standardowe cięcie plazmą – inaczej określane również jako podstawowe, polegające na klasycznym cięciu od krawędzi do krawędzi (obróbka prosta),
  • ukosowe cięcie plazmą – w jego trakcie palnik przecinarki musi być prowadzony pod wybranym kątem, co pozwala ostatecznie uzyskać krawędź o pochylonej linii,
  • cięcie plazmowe według szablonu – w teorii nieco trudniejsze i wymagające pewnej wprawy; w tym przypadku operator w początkowej fazie wykonuje pośrodku detalu przebicie, od którego dalej prowadzi już cięcie zgodnie z założonym wzorem

Warto również zaznaczyć, że cięcie plazmą jest tym rodzajem obróbki, który nadaje się do zautomatyzowania. Oznacza to, że wykorzystanie systemu CNC (tak, jak w przypadku urządzeń sterowanych numerycznie) pozwala na przeprowadzanie cięcia na przykład na przemysłowym stole roboczym.

Co ciekawe, przecinarki plazmowe mogą być stosowane także w pracach obejmujących cięcie grubszych warstw blachy. Takie działanie wymaga ustawienia elementów w stos – wówczas plazma przebija się przez każdą warstwę, zachowując precyzję cięcia i równe, kształtne krawędzie surowca.

Plazma wykorzystywana do żłobienia

Za pomocą przecinarki plazmowej możliwe jest także przeprowadzanie tak zwanego żłobienia. Nie jest to klasycznie rozumiane cięcie – w tym wypadku plazma, dzięki użyciu dostosowanych do tego elementów eksploatacyjnych, może z powierzchni metalu usuwać zbędne uszkodzenia. Żeby nie dopuścić do przedzielenia metalu, wykorzystuje się osłony i dysze ochraniające surowiec. Spawacze mogą za pomocą tej metody niwelować na przykład nieprawidłowe spawy. Za pomocą żłobienia można też rozdzielić dwa lub więcej detali połączonych ze sobą wcześniej (na przykład takich, które zostały ze sobą zespawane).

Żłobienie plazmowe jest uznawane za efektywny rodzaj usuwania naddatku surowca – pozostawia powierzchnię czystą w dość krótkim czasie i bez ryzyka przerwania powierzchni metalu. Technologia jest także dość cicha i mniej ekspansywna w porównaniu do innych metod. Nie generuje zadymienia oraz ułatwia przeprowadzenie pracy ze sporą kontrolą ze strony operatora.

Parametry cięcia plazmą – na co warto zwrócić szczególną uwagę?

Cięcie plazmą wymaga prawidłowego ustawienia parametrów technicznych. Poświęcenie odrobiny czasu i uwagi na wybór kluczowych danych pozwoli przeprowadzić proces nie tylko bezpiecznie, ale i efektywnie. Jakość wykonanego cięcia w dużej mierze zależy od kilku kwestii, w tym takich, jak:

  • natężenie prądu – kluczowy parametr, związany z temperaturą, jaką ostatecznie osiągnie łuk elektryczny; za małe nie pozwoli poprawnie wykonać jakiegokolwiek cięcia – dopiero wyższy poziom ułatwi korzystanie z przecinarki także przy grubszych elementach metalowych,
  • napięcie łuku elektrycznego – wiążąc się z parametrem dotyczącym natężenia prądu musi być ustawione na poziomie zapewniającym płynność prowadzenia cięcia,
  • odległość palnika od powierzchni metalu – zwróć uwagę, by końcówka palnika była ustawiona prostopadle do surowca poddawanego cięciu; palnik nie powinien też bezpośrednio dotykać metalu – dzięki temu unikniesz niepotrzebnego rozgrzania surowca wokół linii cięcia, który nadtapiając się może uszkodzić/zanieczyścić krawędź,
  • prędkość cięcia – to, z jaką prędkością przesuwany jest palnik przecinarki plazmowej ma spore znaczenie dla jakości wykonanego cięcia; szybkie i nieco gwałtowniejsze prowadzenie palnika prowadzi do wytworzenia się żużlu w nadmiernej ilości, który wymaga intensywnego szlifowania, z kolei zbyt wolne cięcie może generować wyraźne smugi (jednak żużel jest już znacznie prostszy do usunięcia).

Specjaliści są także zgodni w kwestii regularnej wymiany części eksploatowanych w trakcie cięcia plazmą. Warto zadbać o to, by stosowane dysze i wszystkie wymieniane części palnika przecinarki regularnie oczyszczać (i tylko tak przygotowanych używać), a w przypadku zauważenia ich zużycia wymieniać na nowe.

Komentarze (1)

    • Marek
    • 2023-04-22 14:35:33
    Dzięki pomocy działu technicznego kupiłem przecinarkę plazmową do warsztatu samochodowego, szlifierka kątowa poszła w kąt.

Nowy komentarz

Odpowiadasz na komentarz

Produkt dodany do listy ulubionych.
Produkt został dodany do porównania.